اندیشه موسوم به الحاد مدرن همزمان با رنسانس و عصر روشنگری شکل گرفته است. با این وصف، خط سیر و گسترش واحدی ندارد. اما در صد سال اخیر، الحاد مدرن ( دئیسم ) عنوانی کلی برای نوعی طرز تفکر در زندگی است که جای پای خود را محکم کرده ، تاریخ و گذشته را با همه ارزش هایش نفی کرده و انواع مکتب ها را در دل خود جای داده است. این مکاتب در اصل، ادامه اندیشه های یونان باستان و روم بوده و منبع حیاتی تمدن کنونی مغرب زمین را تشکیل می دهد. اندیشه های الحادی این دو تمدن، امروزه در اروپا و آمریکا گسترش پیدا کرده، و هنوز هم از آن منبع تغذیه می کند و تلاش می کند تحت عنوان « مدرنیسم » به همه جهان صادر شود. نتیجه این صدور، و به عبارت صحیح تر آنچه در نتیجه این تهاجم اعتقادی و فرهنگی نصیب انسان ها شده عبارت است از : امپریالیسم، استعمار، بی قانونی، رفتارهای خشونت آمیز، هرج و مرج اجتماعی، طرد اجتماعی ، بی مسؤولیتی و نابود کردن ارزش های اخلاقی که انسانیت انسان وابسته به آن است. به ویژه همزمان با قرن نوزده، پیشرفت های تکنولوژیکی و علمی مهمی در جوامع غربی به وجود آمد و این موضوع در زمینه فلسفه و دین نیز دگرگونی های قابل توجهی را به دنبال آورد. در سایه این پیشرفت ها به ویژه در اثر پیشرفت هایی که در علوم اثباتی ( علوم تجربی ) به وجود آمد جامعه غربی با سرعتی بیشتر در روند دنیا گرایی وارد شد و همزمان با این روند، جریان های الحادیِ مدرن مثل ماتریالیسم، تکامل گرایی، پوزیتیویسم ، فرویدیسم و دئیسم به دفاع از اندیشه هایی که ارزش های دینی، تقدس گرایی و حتی متافیزیک را انکار می کنند ، پرداختند. همین طور در سایه این جریان های فکری، بر اساس برخی تئوری ها و فرضیه ها، انتقادهایی فلسفی، زیست شناسانه، روان شناختی و جامعه شناسانه علیه دین مطرح شد. این انتقادها که لباس علم نیز به خود پوشیده بودند تنها به تغییر دادن اندیشه و طرززندگی مردم اروپا و آمریکا محدود نماند و جایگاه قابل توجهی در بین کشورهای مسلمان نیز برای خود باز کرد. روشنفکران مسلمان که در مغرب زمین آموزش دیده بودند با انجام ترجمه ها و کتاب هایی که نوشتند، اندیشه های الحادی را در مدت زمان کوتاهی به دنیای اسلام منتقل کردند. در روزگار ما نیز همزمان با پیشرفت های تکنولوژیکی، تبلیغات دروغین، ازدیاد اطلاعات مغشوش و پراکنده ، و استفاده ناصحیح از شبکه های اجتماعی ، اندیشه های الحادی به سرعت در حال گسترش است. آنچه باید در این وضعیت انجام داد عبارت است از : تبیین صحیح اندیشه اسلامی که زیبا ترین سیستم زندگی است و پاسخ دادن به انتقادهای وارده و مشکلات مطرح شده در چهار چوب منطق . بدون شک کسانی که باید به همه این انتقادها و تهاجم های فرهنگی پاسخ بدهند، در درجه اول متکلّمان و فیلسوفان اسلامی هستند. زیرا علم کلام متکفّل پاسخگویی به انتقادهایی است که متوجه مبانی دین اسلام بوده و اصول اساسی آن را مورد نقد قرار می دهد. این علم را ( علم کلام ) به طور مختصراینگونه می توان تعریف کرد : علم کلام، اصول دین اسلام را در خصوص مسائل اعتقادی و عملی با استخراج از نصوص تبیین می کند و بر اساس روش های عقلانی این اصول را اثبات کرده و از آن ها دفاع می کند. و به همین دلیل است که متکلّمان اسلامی در هر دوره از تاریخ، در جهت حل مشکلات و مسائل مطرح شده در باره موضوعات فکری، اعتقادی و کلامی تلاش کرده اند. و بر این اساس، آن ها با دقت در جریان های فکری جدید که دنیای اسلام را تحت تأثیر قرار می دهد متدها و روش های جدیدی را عرضه کرده اند. در عصر ما، در رأس مهمترین دانشمندان مسلمان که با متدهای جدید اندیشه های سکولار و ماتریالیستی تفکر مغرب زمین را مورد انتقاد قرار داده و انتقادهای آنان را در باره اندیشه اسلامی با دلایل عقلی صحیح پاسخ داده است، مؤلف تفسیر « المیزان » « علامه طباطبائی » است. و در مرحله بعد « مطهری »، « جوادی آملی » ، « مصباح یزدی » و متکلمان برجسته کشورمان ، حرکت های فکری را ادامه داده اند. این حرکت فکری نوین که توانسته است جواب های مؤثر و کاملی به مسائل الحاد مدرن بدهد، فرهنگ شکل گرفته پیرامون اصول اعتقادی و عملی اسلام را به دقت بررسی و پالایش کرده و بدون قطع ارتباط با گذشته راه را برای شکل گیری یک اندیشه جدید دینی هموار کرده است. اما این نکته را هم باید پذیرفت که متأسفانه در این زمینه تلاش های زیادی صورت نگرفته است و به اندازه کافی آثاری، بخصوص برای نسل جدید، تولید و عرضه نشده است. خوانندگان عزیز مجله « مصباح » ، ما نیز در راستای این هدف، در این شماره از مجله مصباح که منتشر می کنیم، سعی کرده ایم موضوع « اندیشه های الحادی و دئیسم » را، به عنوان یکی از مسائلِ روز « علم کلام جدید » ، مورد بررسی و تحقیق قرار دهیم. در اثری که پیش رو دارید موضوعاتی مانند : « آتئیسم » ،« دئیسم » ، « آگنوستیسیسم » ، « فیزیکالیسم » از طرف دانشمندان متخصّص و اهل فنّ به نگارش درآمده و به دقت مورد تحلیل قرار گرفته است. همچنین یکی از موضوعات مهمی که برای دور کردن مردم از خدا و معنویت توسط منکرین مورد استناد قرار می گیرد ، یعنی موضوع « شرّ و بدی » ، در مقاله ای مفصّل مستقلاً مورد بررسی قرار گرفته است. آری، دنیا علیرغم همه زیبائی ها و شیرینی هایی که دارد، گاهی پیچ و خم هایی در مقابل انسان پیش می آورد و انسان را با برخی گرفتاری های ناخوشایند و دشواری هایی که مورد پسندش نیست، مواجه می کند. این دشواری ها ( شُرور ) هرچند در نگاه اول تلخ و ناگوار به نظر آید، اما در یک نگاه حقیقی می توان این وضعیت ها را در بهترین جایگاه ممکن در داخل یک « سیستم زیبا » دید و حتی نتایج شیرین و زیبا برای آن ها تصور کرد. بنا بر این در این مقاله ، ابتدا تلاش خواهد شد توضیحی روشن در باره گرفتاری های دنیا و ماهیّت شُرور ارائه شود ، در ادامه نیز در مورد تلاش هایی که در جهت توضیح این گونه وضعیت ها در دنیا انجام گرفته و تفسیر های گوناگونی که انجام شده است، بحث کرده و در باره راز وجود شُرور در جهان توضیح داده می شود، و در نهایت زمینه لازم برای پرده بر داشتن از اسرار وجود شرّها در جهانی که توسط خدای صاحب قدرت و حکمت و دوستدار خیر آفریده شده است، فراهم می شود. امیدواریم این مجله ما مورد پسند استادان، پژوهشگران و اهل علم قرار گیرد و مثل همیشه از شما خوانندگان ارجمند انتظار داریم هر نوع انتقاد سازنده خود را با ما در میان بگذارید. به امید دیدار با انتشار شماره های بهتر .
)