تاکتیک های عملیات روانی موثر در شکل گیری صلح امام حسن / Tactics of Effective Psychological Operations in Shaping the Peace Treaty of Imam Hassan (AS)

نوع مقاله : Original Article

نویسنده

عضو و هیت علمی جامعة المصطفی دانشیار

چکیده

ابعاد روانی و جسمی وجود انسان ضرورت کاربرد دو قدرت شمشیر و فکر اقدام مستقیم نظامی و عملیات روانی را در جنگ ها برای کسب پیروزی بر دشمن مطرح ساخته است. عملیات روانی به مثابه اقدامی در جهت تاثیر بر ذهن و عواطف آدمی برای ایجاد تغییر در رفتار او پا به پای رزم نظامی بلکه مقدم بر آن با حوزه نظامی گسترده و حوزه مکانی فراگیر و همه جانبه صورت می گیرد. طبق آیات و روایات عملیات روانی در دو جبهه حق و باطل ابتدا از سوی دشمنان پیامبران الهی و ائمه معصومین(ع) در ابعاد گوناگون و متنوع طرح ریزی و اجرا شد، اما با آغاز رسالت پیامبر اکرم(ص) به ویژه در دوران حکومتشان در مکه و در پوشش تهاجمی همه جانبه و گسترده (به کارگیری همه تاکتیک ها) برای نفی دعوت پیامبر اسلام(ص) و خاموش کردن ندای حق طلبی و عدالت خواهی او به کار گرفته شد که قرآن از آن با عناوینی چون کید و مکر و... نام می برد. در این دوران به دلیل نوظهور بودن اسلام و شور و هیجان مسلمین، عملیات روانی دشمنان کاربرد مورد انتظار آنان را نداشت، لیکن با رحلت پیامبر اکرم(ص) منافقین، کفار و مشرکین با توجه به تجربه ای که از این شیوه جنگ داشتند به صورت گسترده علیه جبهه حق استفاده کردند. یکی از مقاطعی که این جنگ توسط جبهه کفر به صورت وسیع، پیچیده و با ظرافت به کارگیری شد و تاثیر چشمگیری در جبهه حق داشت دوران امامت و خلافت امام حسن مجتبی(ع) بود. این حادثه تلخ، جهان اسلام را از دو بعد وضعیت روحی روانی امت اسلام در آن دوران و روحیات معاویه به عنوان طراح و مجری این جنگ مورد بررسی قرار می دهد. گفتنی است نوشتار حاضر که نتیجه یک طرح پژوهشی است، ماهیتی توصیفی- تحلیلی داشته و داده های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از تارنماهای اینترنتی گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات