رفتارشناسی سیاسی امام حسن مجتبی بعد از صلح / Political behavior of Imam Hassan Mojtaba after Peace Treaty

نوع مقاله : Original Article

نویسنده

دکتری تاریخ معاصر جهان اسلام جامعه المصطفی

چکیده

در مشی ائمه هیچ تفکیکی بین سیاست و وظایف آن ها نیست. آنان  سیاست مدارترین، بندگان الهی هستند و تدبیر آن ها در تمام امور به صورت کامل و بی نقص انجام می گیرد.ازاین رو امامت امام حسن و امام حسین نیز با یکدیگرتفاوت ندارد. آن چه باعث اختلاف در روش آنان گردید، شرایط زمان و مکان است. بعد از شهادت حضرت علی مردم با امام حسن بیعت کردند و امامتحضرت شش ماه و سه روز به طول انجامید و در سال 41 ق بین او و معاویه صلح نامه امضا شد. پس از اجرای صلح، امام به مدینه مراجعت نمود و مدت ده سال آخر عمر شریفش را در آن جا ساکن بود نوشتارحاضر تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که؛ امام بعد از صلح و ده سال اقامت در مدینه چه رفتار سیاسی داشته اند؟  بر پایه منابع موجود، امام در این هنگام هم چون پدر و جد بزرگوارش، طبیب دل سوز و پناهگاهی مطمئن برای مردم و شیعیان و مظلومان عالم بود. مسلمانان جهان را با درایت رهبری می کرد و رفتار سیاسی ایشان، پایبندی به پیمان صلح، همراه سخنرانی های سیاسی و برخورد با زیاده خواهی و نقشه های شیطنت آمیز معاویه است. ایشان با حمایت های سیاسی از شیعیان و موالیان و حفظ جان آنان، کادرسازی و تربیت نیروهای کارآمد، زمینه را برای نهضت عاشورا آماده م ینمودند.

کلیدواژه‌ها


Alemelhüda, Seyyid Murtaza, Tenzihu'l-Enbiya, Kum, Daru'ş-Şerif el-Radıyy, 1377.
Âl-i Yasin, Şeyh Razî, Sulhu'l-Hüseyin, Menşurat-i Şerif Radıyy, Kamerî 1414.
Âl-i Yasin,Sulh-i İmam Hasan (a.s), mütercim: Seyyid Ali Hameneî, Tehran, Asya, çap-i devazdehom.
Belazurî, Ahmed b. Yahya, Ensabu'l-Eşraf, Beyrut, Dâru'l-Fikr, 1417.
Dineverî, Ebu Hanife, el-Ahbaru't-Tıval, tahkik: Abdulmun'im Âmir, Kahire, Dâru İhyai'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1960.
Ebu'l-Ferec Isfehanî, Ali b. Hüseyin, Mekatilu't-Talibin, tercüme: Seyyid Haşim Resulî Mahallatî, Tehran, Neşr-i Ferheng-i İslam, 1380.
Ibn Ebi'l-Hadid, Şerhu Nehci'l-Belağa, tahkik: Muhammed Ebulfazl İbrahim, Kahire, Dâru İhyai'l-Kütübi'l-İlmiyye, Kamerî 1378.
Ibn Esir, Ebu'l-Hasan İzzeddin Ali Muhmmed , Tarih-i Kamil, tercüme: Ebulkasım Halet ve Abbas Halilî, Tehran, Şirket-i Çap ve İntişarat-i İlmî, 1371.
Ibn Esir, Ebu'l-Hasan İzzeddin Ali Muhmmed, el-Kamil fi't-Tarih, Beyrut, Daru'l-Fikr, 1398.
Ibn Şehrâşûb, Menakıbu Âli Ebi Talib, tashih: Seyyid Haşim Resulî Mahallatî, Kum, İntişarat-i Allame.
Imadî, Seyyid Resul, Zindegani ve Sire-i İmam Hasan-i Mücteba (a.s) der Medine, Payanname-i Karşinasi-yi Tarih, Müessese-i Bakırululum, Hordad 1380.
Imadzade Isfehanî, Zindegani-yi Hz. Mücteba (a.s), Tehran, Şirket-i Sehhamî-yi Tab-i Kitab, 1337.
Meclisî, Muhammed Bakır, Biharu'l-Envar, Tehran, el-Mektebetu'l-İslamiyye, Kamerî 1393.
Mutahharî, Murtaza, Mecmua-i Âsâr, Tehran, Sadra, 1382.
Müfid, Muhammed b. Muhammed el-Nu'man, el-İrşad fi Ma'rifeti Hucacillahi ale'l-İbad, Kum, tahkik ve neşr: Müessese-i Âl-i Beyt (a.s), Kamerî 1413.
Saduk, Muhammed b. Ali, İlelu'ş-Şerayi, tahkik: Seyyid Muhammed Sadık Bahrululum, Necef-i Eşref, Menşuratu Mektebeti'l-Haydariyye, 1966.
Semsuddin, Muhammed Mehdi, Erziyabi-yi İnkılab-i Hüseyin (a.s), tercüme: Mehdi Pişvayî, Kum, İntişarat-i Tevhid, 1362.
Taha Hüseyin, Ali ve Do Ferzend-i Bozorgevareş, tercüme: Ahmed Aram, Tehran, Kitabfuruşi ve Çaphane-i Ali Ekber Alemî, 1332.
Zemanî, Ahmed, Hakayık-i Penhan Pejuheşî der Zindegani-yi Siyasi-yi İmam Hasan-i Mücteba (a.s), Kum, Bustan-i Kitab, 1387.
Zemanî, Ahmed, Karname-i Dehsale-i İmam Hasan Mücteba (a.s) der Medine-i Münevvere, Mecelle-i Mübelliğan, sayı 28.