Amine Wadud’un “Kur’an ve Kadın” Kitabı Bağlamında İslam Düşüncesinde Kadına Dair Düşünceye Farklı Bir Yaklaşım

Document Type : Original Article

Author

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İslamî ilimler Fakültesi

Abstract

Müslüman dünyanın yeni dünyada karşılaştığı problemlerin başında kadına dair yaklaşımlar gelmektedir. Bütün toplumlarda bu konu tarihin başlangıcından itibaren yaklaşık olarak modern dönem diye ifade edilen ondokuz ve yirminci yüzyıla kadar en temel sorun alanı olarak görülmüştür. Bu zamana kadar sosyal alanda kadın pek de görünür olamamıştır. Bir birey olarak varlık gösterememiş, varolma hakkı bile elinden alınmıştır. Bu uzun tarihi dönemler boyunca farklı düzlemlerde verilen mücadeleler sonrasında özellikle son iki asırdır özellikle Batı dünyasında kadınlar önemli oranda bazı haklarına kavuşabilmişlerdir. Müslüman dünyasında da dünyadaki bu yeni gelişimin bazı etkileri olmuşsa da maalesef, tarihsel ve kültürel olanın etkisiyle hala kadın bahsi en temel problem olarak varlığını sürdürmektedir. Müslüman dünyasında coğrafi ve kültürel farklılıklarla birlikte kadına dair değerlendirmeler de farklılaşmaktadır. Kimi Müslüman toplumunda kadına yaklaşım biçimi, hala yüzyıllar öncesinde var olan anlayış egemen iken, kimi toplumlarda ise kadın hakları belli bir düzeyde gelişim gösterebilmiştir. Dünyada gelişen kadın hareketleri Müslüman toplumlarında da, Kur’an’ın kadına dair değerlendirmelerinin yeniden gözden geçirilmesi sonucunu doğurmuştur. Kadına dair tarihsel ve kültürel anlayışların yerini, Kur’an’ın belirlemiş olduğu temel haklar çerçevesinde ele alınması noktasında pek çok akademik, kültürel ve sosyal çalışmaların yanı sıra aktif Müslüman kadın hareketlerini de ortaya çıkarmıştır. Tarihsel olarak patrimonyal düşüncenin egemen kılındığı Müslüman kültürünün yeniden değerlendirilmesi gerektiğine olan ihtiyaç, özellikle Kur’an merkezli yeni yorumlar etrafında Müslüman kadınların etkin olduğu pek çok aktiviteye, sosyal harekete rastlanılmaktadır. Bu anlamda üzerinde durulması gereken önemli bir eser olan Amina Wadudu’un “Kur’an ve Kadın” kitabıdır. Yazar Kur’an’ı özellikle Kadın ile ilgili ayetleri kendi metodolojisi doğrultusunda değerlendirerek yeni bir bakış açısı ortaya koymaktadır. Bu tebliğimizde Amina Wedud aslında ne söylemeye ve ne yapmaya çalışmaktadır, bunu anlamaya çalışacağız.

Keywords

Article Title [Persian]

رویکردی متفاوت به دیدگاه اسلام در باره زن بر اساس کتاب « قرآن و زن » تألیف « امینه ودود »

Author [Persian]

  • دکتر سعادت آلتای
عضو هیات علمی دانشکده علوم اسلامی دانشگاه ابراهیم چِچِن ، آغری .
Abstract [Persian]

یکی از مشکلات جهان اسلام در دنیای جدید، که در رأس دیگر مشکلات می آید، مسأله رویکرد به زنان است. در همه جوامع این موضوع از ابتدای تاریخ تا قرن نوزدهم و بیستم که به عنوان دوره مدرن بیان می شود به عنوان اساسی ترین حوزه مشکلات تلقی شده است. تا این زمان زنان در عرصه اجتماعی چندان به چشم نیامده اند. زن نتوانسته است به عنوان یک فرد وجود داشته باشد و حتی حق وجود از او سلب شده است. پس از مبارزات در سطوح مختلف در این دوره های طولانی تاریخی، به ویژه در دو قرن اخیر، به ویژه در دنیای غرب، زنان توانسته اند تا حد قابل توجهی به برخی از حقوق خود دست یابند. اگرچه این تحول جدید آثاری در جهان اسلام نیز داشته است، اما متأسفانه موضوع زنان به عنوان اساسی ترین مشکل، تحت تأثیر عوامل تاریخی و فرهنگی همچنان به حیات خود ادامه می دهد. در جهان اسلام، در کنار تفاوت های جغرافیایی و فرهنگی، دیدگاهها و رویکردها به زنان نیز متفاوت است. در حالی که برخی رویکردها  به زنان هنوز بر اساس رویکرد و فهم قرن ها پیش در برخی جوامع مسلمان مسلط است، حقوق زنان در برخی از جوامع در سطح خاصی توسعه یافته است . جنبش های رو به رشد زنان در جهان منجر به ارزیابی مجدد ارزیابی های قرآن از زنان در جوامع مسلمان شده است.  و باعث شده است به جای رویکرد تاریخی و فرهنگی نسبت به زنان ، علاوه بر بسیاری از مطالعات دانشگاهی، فرهنگی و اجتماعی، جنبش‌های فعال زنان مسلمان  نیز  در چارچوب حقوق اساسیِ تعیین‌شده توسط قرآن به وجود آید . بنا بر این نسبت به ارزیابی مجدد فرهنگ مسلمانان  که در طول تاریخ تحت سیطره اندیشه پدرسالارانه  بوده است، احساس نیاز می شود.  در عصر ما بسیاری از فعالیت ها و جنبش های اجتماعی نیز وجود دارد که زنان مسلمان در آنها فعال هستند، به ویژه فعالیت هایی که پیرامون تفسیرهای جدید قرآن محور شکل گرفته است. از این حیث، اثر مهمی که باید به آن اشاره کنیم، کتاب «قرآن و زن» تألیف « آمنه ودود » است. نویسنده با ارزیابی قرآن به ویژه آیات مربوط به زن در راستای روش شناسی خود دیدگاه جدیدی ارائه می کند. در این مقاله سعی خواهیم کرد بفهمیم که آمنه ودود در واقع چه می‌خواهد بگوید و به دنبال چه هدفی است؟

Keywords [Persian]

  • قرآن
  • تفسیر
  • زن
  • چالش های معاصر
  • امینه ودود

Files

Share

How to cite

Statistics