Çağdaş Dünyada Kur’an'ı Anlama Metodolojisi

Document Type : Original Article

Author

Uluslararası el-Mustafa Üniversitesi Öğretim Üyesi

Abstract

Konunun açıklaması: Kur'an araştırmalarında metodoloji meselesi, içinde bulunduğumuz dönemde İslamî ilimler araştırmacılarının en temel sorularından biridir. Bu soruya odaklanan bu makale, Neo-Selefîyye ve Neo-Muteziledeki Kur'an'ı anlama yönteminin eleştirel bir tasvirini yaparak bu konuda en uygun yöntemin açıklamasına çalışmaktadır. Araştırma yöntemi: Bu makalenin yöntemi Neo-Selefîlik ve Neo-İtizalî yöntemlerin anlatımında analitik-eleştirel yöntem olup, optimal ve en uygun yöntemin açıklanması bölümünde de betimsel-gözlemsel yöntem kullanılmıştır. Ayrıca veri toplama yöntemi kütüphane verilerine dayanmaktadır. Araştırmanın Bulguları: İstenilen yöntemin İslam'ın tüm alanlarında ele alınmaması, orijinal vahiy kaynaklarından yararlanılmaması, istenen yöntemi kanıtlamak için gerekli argümanlara hâkim olunmaması, istenen yöntemde benimsenen yaklaşımın kuralsız olması ve taklidin gerekliliği gibi eleştiriler, Neo-Selefîlik ve Neo-İtizalî yöntemlere yöneltilen eleştiriler arasındadır. Son olarak bu makale, İslamoloji’de (İslamî araştırmalarda) tercih edilen bir yöntem olan içtihat yöntemini bilişsel ve dilsel özelliklerine ilişkin özel bir açıklama ile açıklamıştır.

Keywords


Article Title [Persian]

روش شناسی فهم قرآن در جهان معاصر

Author [Persian]

  • سید احمد غفاری قره‌باغ
دانشیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران؛ مدرّس جامعه المصطفی ص العالمیه.
Abstract [Persian]

 
تبیین مسأله: پرسش از روش در مباحث قرآن‌شناسی، از اساسی‌ترین پرسش‌های پژوهشگران اسلام‌پژوه در عصر کنونی است. این نوشتار، متمرکز بر همین پرسش، به توصیف انتقادی روش‌ فهم قرآن در نوسلفیه و نومعتزله و تبیین روش مطلوب در این خصوص است. روش تحقیق: روش این نوشتار، در بخش توصیف روش‌های نوسلفی و نواعتزالی، روش تحلیلی-انتقادی است و در بخش تبیین روش مطلوب، از روش تبیینی-اصطیادی بهره برده است؛ همچنین، روش گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای است. یافته‌های تحقیق: نقدهایی همچون عدم پوشش روش مورد نظر نسبت به همه‌ی ساحات اسلام، بی‌بهره‌ماندن از منابع وحیانی اصیل، عدم اتقان استدلال‌های لازم برای اثبات روش مطلوب، قاعده‌مند نبودن رویکرد مورد اتخاذ در روش مطلوب و استلزام تقلید، از جمله نقدهای وارد بر روش نوسلفی و نواعتزالی است. در نهایت، این نوشتار، روش اجتهادی را با تبیین ویژه‌ای که در خصوص ویژگی‌های شناختاری و زبانی آن دارد، به عنوان روش مطلوب در اسلام‌شناسی تبیین نموده است.

Keywords [Persian]

  • قرآن‌شناسی
  • روش‌شناسی
  • نقل‌گرایی
  • عقل‌گرایی
  • روش اجتهادی
  • نوسلفی
  • نومعتزله