İmam Hasan'ın Hayatına ve Üstün Konumuna Genel Bir Bakış

Document Type : Original Article

Author

el-Mustafa Üniversitesi Öğretim Üyesi

Abstract

İmam Ebu Muhammed Hasan b. Ali b. Ebu Talip el-Müçteba, hadis ravilerinin görüş birliği ile Peygamberimizden (s.a.a) sonra gelen Ehl-i Beyt İmamları'nın ikincisi, cennet ehli gençlerin efendisi, Resulullah'ın soyunu sürdüren iki kişiden, Resulullah'ın (s.a.a) Necran Hıristiyanları karşısında iftihar ettiği dört kişiden, yüce Allah'ın günah kirinden arındırarak tertemiz kıldığı kimselerden, yine yüce Allah'ın sevilmelerini emrettiği yakınlarından, arkalarından gidenlerin kurtulup yollarından ayrılanların sapıtıp azdığı iki paha biçilmez emanetten biridir. Dedesi olan Resulullah'ın (s.a.a) kucağında büyüdü. Onun peygamberliğinin, yüce ahlâkının ve hoşgörüsünün kaynağından beslendi. Peygamberimiz (s.a.a) ebediyet yurduna intikal edinceye kadar onun gözetimi altında yaşadı. Bu süre içinde Resul-i Ekrem (s.a.a) ona yol göstericiliğini, edebini, heybetini ve önderlik yeteneğini miras bıraktı; onu babasının arkasından kendisini bekleyen imamlık makamına lâyık hâle getirdi. Peygamberimiz (s.a.a) birkaç kez tekrarladığı şu sözleri ile söz konusu imamlığa lâyık olma gerçeğini açıkça ifade etmiştir:
Hasan ve Hüseyin ayakta olsalar (kıyam etseler) de, otursalar (kıyam etmeseler) de imamdırlar. Allah'ım! Ben onları seviyorum, sen de onları sevenleri sev.
Bu İmam'ın şahsında, soy ve asalet şerefine ek olarak, peygamberlik ve imamlık soyuna mensup olma şerefi de birleşti. Müslümanlar onda dedesinde ve babasında buldukları nitelikleri buldular. O kadar ki, o, Müslümanlara o iki yüce şahsiyeti hatırlatıyordu. Bu yüzden onu sevdiler ve kendisine saygı gösterdiler. Özellikle İslâm ümmeti daha önce benzerini tanımadığı acı olaylarla dolu bir hayat aşamasına girdikten sonra karşılaştığı problemlerin çözümünde zorluk çektiği dinî meselelerde babasından sonra onu tek başvurulacak merci olarak benimsemişti.
 
Abstract
This research intends to draw the biography and personality of the Imam Hassan Mojtaba (A.S) and his spiritual status by referring to historical and religious sources of Sunnis and Shiites. The paper, accordingly, aims to elaborate the history of liImam Hassan Mojtaba’s life. For this purpose, the character of the Imam from the perspective of the Qur'an and the sayings of the Prophet (PBUH) has been drawn. The moral characteristics of Imam Hassan have also been considered. Finally, the short period of Imam's caliphate, his Imamate age and his encounter with several events such as war with Mu'awiyah and peace treaty with him, and its consequences, achievements and contexts have been discussed.

Keywords

Main Subjects


Article Title [Persian]

نگاهی به زندگی و جایگاه ممتاز امام حسن مجتبی /Imam Hasan Mojtaba : A Brief Look into his Life and Privileged Position

Author [Persian]

  • سید وحید کاشانی
عضو و هیئت علمی جامعة المصطفی دانشیار
Abstract [Persian]

در این مقاله  تلاش شده  با بهره گیری از منابع تاریخی و دینی اهل سنت و شیعه، زیست نامه و شخصیت امام و جایگاه معنوی ایشان را ترسیم کنیم. هدف مقاله، ضمن گزارش تاریخ حیات امام حسن مجتبی تبیین شخصیت ایشان می باشد. و برای این منظور نخست، امام حسن(ع) در یک نگاه معرفی و شخصیت امام از دیدگاه قران و زبان پیامبر(ص) و ویژگی های اخلاقی ایشان ترسیم شده است. و در نهایت دوران چند ماهه خلافت امام و چند ساله امامت او است که جنگ با معاویه و صلح با او و ابعاد و دستاوردها و زمینه هایش بحث و بررسی شده است .

Keywords [Persian]

  • امام حسن
  • امام مجتبى علیه السلام
  • پیامبر
  • اهل بیت
Cuzekanî, Hüseyn b. İbrahim, el-Ebatil ve'l-Menakir ve's-Sıhah ve'l-Meşahir, Tahkik: Abdurrahman Ferivaî, Dâru'l-Samiî, Riyad 2002.
Dadaş Nejad, Mansur ve Tevhidîniya, Ruhullah, “Hadis-i Sulh-i İmam Hasan (a.s); Berresi ve Tahlil-i Pişguyi-i Resul-i Hoda (s.a.a) ez Sulh Miyan-i Do Guruh-i Bozorg-i Müselman”, Tarih-i Ferheng ve Temeddun-i İslamî, Beşinci Yıl, sayı 17, Kış 1393 (şemsi).
Dineverî, Ahmed b. Davud, el-Ahbaru't-Tıval, Tahkik: Abdulmun'im Amir, Başvuru: Cemaluddin Şeyyal, el-Radıyy, Kum 1368 (şemsi).
Ebu'l-Ferec Isfehanî, Ali, Mekatilu't-Tâlibîn, Tahkik: Seyyid Ahmed Sakar, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut.
Eleme'l-Hüda, Ali b. Hüseyin, Tenzihu'l-Enbiya (a.s), Dâru'ş-Şerif el-Radıyy, Kum 1377 (şemsi).
Erbilî, Ali b. İsa, Keşfu'l-Ğumme fi Ma'rifeti'l-Eimme, Dâru'l-Adva, Beyrut 1405.
Hâkim Nişaburî, el-Müsterek ale's-Sahihayn, Tahkik: Mustafa Abdulkadir Ata, Birinci Baskı: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1411.
Halebî, Ali Hasan, Mevsuatu'l-Ehadis ve'l-Âsâri'd-Daifa ve'l-Mevdua, Mektebetu'l-Mearif, Riyad 1419.
Hasibî, Hüseyin b. Hamdan, el-Hidayetu'l-Kübra, el-Belağ, Beyrut 1419.
Hatayî, Ahmed b. Muhammed, Mealimu's-Sünen, el-Matbaatu'l-İlmiyye, Haleb, 1932.
Hatib Bağdadî, Ahmed b. Ali, Tarihu Bağdad ev Medinetu's-Selam, Birinci Baskı: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1417.
Hilalî, Selim b. Kays, Kitabu Selim b. Kays el-Hilalî, Tahkik: Muhammed Ensarî Zencanî Hoinî, Dâru'l-Hadi, Kum 1405.
Hilvanî, Hüseyin b. Muhammed, Nüzhetu'n-Nazır ve Tenbihu'l-Hatır, Tahkik: Medresetu'l-İmami'l-Mehdi (af), Kum 1408.
Hüseynî Hasan, Mevsuatu'l-Hasan ve'l-Hüseyin, Cem'iyyetu'l-Âl ve'l-Ashab, Kuveyt 1433.
Mes'udî, Ali b. Hüseyin, İsbatu'l-Vasiyye, Üçüncü Baskı: Ensariyan, Kum 1426.
Müfid, Muhammed b. Muhammed, el-İrşad fi Ma'rifeti Hucecullah ale'l-İbad, Müessesetu Âli'l-Beyt (a.s), Kum 1413.
Saduk, Muhammed b. Ali, İlelu'ş-Şerayi', Kitabfuruşi-yi Daverî, Kum 1385.
Seyf b. Ömer, el-Fitne ve Vak'atu'l-Cemel, Tahkik: Ahmed Ratib Armuş, Dâru'n-Nefais, Beyrut 1391.
Suyutî, Abdurrahman, Tarihu'l-Hulefa, Tahkik: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Birinci Baskı: el-Saade, Mısır 1371.
Taberanî, Süleyman b. Ahmed, el-Mu'cemu'l-Kebir, Tahkik: Hamdi Abdulmecid el-Selefî, İkinci Baskı: Mektebetu İbn Teymiyye, Kahire.
Taberî Âmulî Sağir, Muhammed b. Cerir, Delailu'l-Eimme, Bi'set, Kum 1413.