Molla Sadra ve Allame Tabâtabâî'ye Göre Saadet

Document Type : Original Article

Author

Azadi İslâmî Üniversitesi Öğretim Üyesi

Abstract

Saadet ve şekavet meselesi felsefî ve kelâmî açıdan önemli konulardan biridir. Bu yüzden saadetin ne olduğu bilinmelidir; lezzet, hikmet, hayır ve ilim midir yoksa bunların hepsini içine alan daha kâmil ve kapsayıcı bir şey midir? Saadet insanın mutlak amacı ve nihai isteğidir. Saadet, insanların bilerek ya da bilinçsizce peşinde oldukları şeydir. Gerçek insani sezgiler ve eğilimler de bunu doğrulamaktadır.
Saadet, yaratılış hedefi ve insanın nihai kemaliyle uyum içinde olan şeydir.
Binaenaleyh saadetli kimse Allah’a doğru mutlak kemal yolunda ilerleyen kişidir.
Bu makalede öncelikle saadet ve şekavet kelimelerinin lügat ve ıstılah manası ele alınacak. Daha sonra Molla Sadra’nın Hikmeti Mütealiye’de ve Allame Tabâtabâî’nin el-Mizan tefsirindeki görüşleri açıklanacak. Bunun yanında bazı sorulara da cevap verilecektir, ezcümle; Saadet gerçek ve mutlak işlerden midir yoksa itibarî ve görece bir kavram mıdır? Saadet zatî bir şey midir yoksa sonradan elde edilen iktisabî bir şey mi? Dünyevi bir konu mu uhrevi mi ya da hem dünyevi hem uhrevi mi? İdealden ibaret mi ya da ulaşılabilir mi…?

Keywords


Article Title [Persian]

سعادت از دیدگاه ملاصدرا و علّامه طباطبایی

Author [Persian]

  • دکتر ابراهیم یعقوبی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
Abstract [Persian]

یکی از مباحث مهم فسلفی و کلامی بحث سعادت و شقاوت است. لذا شایسته است دانسته شود که سعادت چیست. لذت، حکمت، خیر و علم است یا چیزی کاملتر و دربرداندة همة اینها. سعادت غایت مطلق و مطلوب نهایی انسان است. سعادت همان چیزی است که انسانها دانسته، یا نداسته در پی آن هستند. و بینش‌ها و گرایشهای اصیل انسانی آن را تأیید می‌کند. سعادت چیزی است که با هدف خلقت و کمال نهائی انسان هماهنگی دارد. بنابراین سعادتمند کسی است که در مسیر الی اللّه و کمال مطلق گام بر می‌دارد.
در این مقاله نخست به معنای لغوی و مفهوم اصطلاحی سعادت و شقاوت پرداخته شده و سپس دیدگاه صدرالمتألهین در حکت متعالیه و علامة طباطبائی در المیزان بیان شده است و در ضمن به سؤالاتی از این دست که آیا سعادت از امور حقیقی و مطلق است یا اعتباری و نسبی؟ سعادت امری ذاتی است یا اکتسابی؟ امری دنیائی است یا آخرتی و یا دنیائی ـ آخرتی؟ آرمانی یا دست یافتنی و... پاسخ داده شده است.

Keywords [Persian]

  • سعادت
  • شقاوت
  • کمال حقیقی و اعتباری
  • سعادت جسمانی و روحانی