Allâme Tabâtabâî’nin Bakışından Pratik (Amelî) İrfanın Aklî Temelleri

Document Type : Original Article

Author

İslâm Kültürü ve Düşüncesi Enstitüsü Öğretim Üyesi.

Abstract

Pratik irfan ya da seyr ü sülûk, irfanın temeli ve altyapısıdır. Keza teorik (nazarî) irfan da pratik irfanın bir yansıması, sülûk ve şuhûdun bulgularının anlamlandırılması ve yorumlanmasıdır. Kurb (yakınlık) ve visal (buluşma, kavuşma) yönündeki basamakların ve menzillerin kemâlin yüksek zirvelerini fethetmek amacıyla kat edildiği [kat edilmesinden ibaret olan] pratik irfan Muhammedî İslâm’ın saf öğretileri esasınca aklî temellere sahiptir. Allâme Tabâtabâî bunları istihraç ve tebyin etmiş; elinizdeki çalışma da onun el-Velâye adlı eserinde makes bulan düşünceleri/doktrinleri esas alınarak hazırlanmıştır. Bunlar arasında melekûta ulaşma imkânı, şuhûdî nefsin bilgisi, zâhiri ve bâtını hasebiyle velâyetçilik ve şeriatçılık gibi konular/konu başlıkları yer almaktadır. 

Keywords


Article Title [Persian]

مبانی عقلی عرفان عملی از دیدگاه علامه طباطبایی

Author [Persian]

  • دکتر محمد جواد رودگر
Abstract [Persian]

عرفان عملی یا سیر و سلوک اساس عرفان و زیربنای آن است؛ چه اینکه عرفان نظری بازتاب و انعکاس عرفان عملی و تعبیر و تفسیر یافته‌ها و برونداد سلوک و شهود خواهد بود. عرفان عملی که در آن، طی مقامات و منازل تا فتح قله‌های بلند کمال در جهت قرب و وصال صورت می‌گیرد، براساس آموزه‌های اسلام ناب محمدی… دارای مبانی عقلی است که علامه طباطبایی به استخراج و تبیین آنها پرداخته و در مقالة حاضر براساس دیدگاه وی که در رساله الولایه انعکاس یافت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: امکان راه‌یابی به ملکوت، معرفت نفس شهودی، ولایت‌گرایی و شریعت‌مداری براساس ظاهر و باطن آن. عرفان عملی یا سیر و سلوک اساس عرفان و زیربنای آن است؛ چه اینکه عرفان نظری بازتاب و انعکاس عرفان عملی و تعبیر و تفسیر یافته‌ها و برونداد سلوک و شهود خواهد بود.عرفان عملی که در آن، طی مقامات و منازل تا فتح قله‌های بلند کمال در جهت قرب و وصال صورت می‌گیرد، براساس آموزه‌های اسلام ناب محمدی( دارای مبانی عقلی است که علامه طباطبایی به استخراج و تبیین آنها پرداخته و در مقالة حاضر براساس دیدگاه وی که در رساله الولایه انعکاس یافت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: امکان راه‌یابی به ملکوت، معرفت نفس شهودی، ولایت‌گرایی و شریعت‌مداری براساس ظاهر و باطن آن.

Keywords [Persian]

  • عرفان عملی
  • عقل و عقلانی
  • معرفت نفس
  • ملکوت