Allâme Tabâtabâî’nin Burhân-ı Sıddîkîn’inin Arılığı

Document Type : Original Article

Author

Bakır’ul Ulum Üniversitesi, İslami İlimler Fakültesi, Felsefe Anabilim Dalı

Abstract

Fârâbî, İbn Sînâ, Sadru’l-Müteellihîn (Molla Sadra) gibi filozoflar, Allah’ın varlığını ispatlarken mahlûkları dayanak noktası kılmayan saf/özgün bir burhan bulmaya özen göstermişlerdir. Bu bağlamda Allâme Tabâtabâî de Allah’ın varlığını ispatlayan bu grup burhanlara başka bir örnek sunmuştur. O, istidlâlin gidişatında yaratılmışların (halk) varlığını temel almadığı gibi, hiçbir nazariyeye de istinat etmemiştir. Bu açıdan burhanı, felsefede yalnızca saf aklın doğasına dayanmış ilk mesele/burhan olarak göze çarpmaktadır. Onun öncülleri sadece evveliyâttan müteşekkildir. Ayrıca “nefsü’l-emr” ve “mutabakat” bâblarında özel/spesifik bir nazariyeye de dayandırılmamıştır.

Keywords


Article Title [Persian]

پیراستگی برهان صدیقین علامه طباطبایی

Author [Persian]

  • دکتر عسگری سلیمانی امیری
عضو هیئت علمی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
Abstract [Persian]

 فیلسوفانی چون فارابی، ابن‌سینا، صدرالمتألهین سعی کرده‌اند که در اثبات وجود خدا برهانی ناب بیابند که بر مخلوق تکیه نکرده باشد؛ در این میان علامة ‌طباطبایی(ره) برهانی از این‌دست بر وجود خدا اقامه کرده است که نه‌تنها در روند استدلال از وجود خلق بهره نگرفته است، بلکه بر هیچ نظریه‌ای مبتنی نیست. از همین‌رو، برهان علامه اولین مسئله در فلسفه قلمداد می‌شود که تنها بر طبیعت عقل محض تکیه کرده است؛ یعنی مقدمات آن تنها اولیات محض هستند. این برهان بر نظریة خاصی در باب نفس الامر و نظریة خاصی در باب مطابقت استوار نیست.

Keywords [Persian]

  • برهان صدیقین
  • برهان
  • علامة طباطبایی
  • عقل محض
  • اولیات
  • نظریة نفس الامر و نظریة مطابقت