Hikmet-i Mütealiye Perspektifinden İnsan

Document Type : Original Article

Author

Uluslararası el-Mustafa Üniversitesi, Felsefe Anabilim Dalı

Abstract

Hikmet-i Mütealiye'nin güçlü temeline göre dünyanın hakikati, melekut âleminin kırılgan ve hassas mülkü olmasıdır. Bu doğrultuda bütün varlıklar, melekutun gölgesi bir mülk olmaktadır; bu cümleden olarak zâhir ve bâtın, melek ve melekut, insanın cismi ve nefsi de melekutun bir mülküdür. Hepsi insanın nefsiyle birlikte kimliğidir. Yükseliş seyrinde cismaniyet mecrasından başını kaldırır ve hareket-i cevherî basamaklarıyla kanatlanıp yükselir.
Resul-i Ekrem'in (s) buyurduğu gibi, dünya ahiretin tarlasıdır ve insan bu tarlada ahiretin ölümsüz azığını hasat eder. Ya mutluluğun dosdoğru yolunda İlim ve amelle şahsiyetini ve karakterini inşa eder ya da mutsuzluk uçurumunun kenarında bedbaht olur.

Keywords


Article Title [Persian]

انسان از منظر حکمت متعالیه

Author [Persian]

  • دکتر حمیدرضا رضانیا
عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه
Abstract [Persian]

مراتب وجود از عالی‌ترین تا نازل‌ترین مرتبه، سلسله‌ای پیوسته و متحد را تشکیل می‌دهد که در آن همه موجودات بهره‌ای از وجود دارند. ماده پایین‌ترین مرتبه و انسان بالاترین مرتبه‌ی این سلسله است. این نظام هستی شامل سه مرتبه‌ی اصلی است: عقلی، خیالی و طبیعی که همگی در انسان منعکس شده‌اند. انسان در قوس نزول از مراتب عالی به عالم ماده هبوط کرده و با قوس صعود می‌تواند به کمالات بازگردد. حقیقت انسان دو بُعدی است: مادی و روحانی. نفس ابتدا وابسته به بدن است و در فرآیند حرکت جوهری از ماده به مرتبه‌ی مجرد می‌رسد. صدرالمتألهین بدن حقیقی نفس را بدنی نورانی می‌داند که در سیر صعود همراه نفس است. نفس با علم و عمل کامل می‌شود و مرگ از دیدگاه او حرکتی تدریجی و انتقال به مرتبه‌ی برزخی است. این کمال‌یابی می‌تواند در جهت سعادت یا شقاوت باشد.
 

Keywords [Persian]

  • ملا صدرا
  • انسان
  • نفس
  • بدن
  • آفرینش
  • کرامت
  • حرکت جوهری
  • مرگ